یک برنامه تمرینی ورزش مناسب و انجام ورزش مناسب برای آسیب مغزی می‌تواند نقش مهمی در روند توانبخشی بعد از آن داشته باشد. افرادی که تحت عمل مغز قرار گرفته‌اند به مراقبت‌های سختگیرانه‌ای نیاز دارند تا دوباره بتوانند به زندگی روزمره خود بازگردند. انجام تمرینات ورزشی می‌تواند ایده خوبی برای توانبخشی و پیشگیری از زوال عضلات یا توان اندام‌های مختلف بدن باشد. در این مقاله به تفصیل در این باره صحبت خواهیم کرد.
چرا بیماران باید بعد از عمل مغز ورزش کنند؟
ورزش مناسب برای آسیب مغزی می‌تواند به بهبود تعادل و هماهنگی بیماران کمک کند. این ورزش‌ها اتکا به دستگاه‌های کمکی را کاهش می دهند و توانایی بیماران را در انجام فعالیت‌های روزمره بیشتر می‌کنند. توان بیشتر باعث استقلال بیماران می‌شود که تأثیر بسزایی در روحیه آن‌ها خواهد داشت. افرادی که ورزش می‌کنند معمولاً کمتر دچار افسردگی می‌شوند و کیفیت زندگی آن‌ها نسبت به بیماران بی تحرک بیشتر است. عوارض ناشی از وجود تومور یا سایر آسیب‌های مغزی با ورزش میتوان تا حد زیادی کاهش یابند.
ورزش مناسب برای آسیب مغزی چه ویژگی‌هایی دارد؟
بیمار باید برنامه‌ای را دنبال کند که هم نیازهای جسمی و روانی او را برآورده سازد و هم به او فشار وارد نکند. بنابراین لازم است که بیمار قبل از شروع، در مورد انواع ورزش مناسب برای آسیب مغزی با پزشک خود صحبت کند و توصیه‌های خاص را دریافت نماید. مهم‌ترین ویژگی‌های یک برنامه ورزشی مناسب برای افرادی که عمل مغز داشته‌اند، باید به گونه ای باشد که در ایجاد شرایط مثبت که در زیر به برخی از آن ها اشاره شده است مانند :
- افزایش سلامت قلب و عروق.
- افزایش قدرت و استقامت عضلات و پیشگیری از ضعف آن‌ها.
- بهبود انعطاف پذیری
- کمک به بهبود عملکرد مغز در صورتی که محدودیتی برای آن به وجود آمده است.
- تحرک برای به دست آوردن توانایی انجام فعالیت‌های روزمره.
نکته‌ی مهم دیگری که باید پس از عمل جراحی مغز و در دوره‌ی نقاهت به آن توجه کرد، مصرف منظم داروهاست. ورزش کردن جایگزینی برای مصرف دارو به شمار نمی‌رود. بنابراین بیماران باید همه داروها را طبق توصیه پزشک مصرف کنند. علاوه بر مصرف دارو، فعالیت‌های ورزشی می‌تواند به تسریع دوران نقاهت و بهبود شرایط بیمار کمک کند. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله سایت brainstrust را مطالعه کنید.
پس از عمل، ورزش مناسب می‌تواند به افراد در بازیابی حرکت و قدرت کاسته شده ناشی از تومور و بهبود عوارض ناشی از تومور و آسیب مغز کمک کند و حتی عملکرد شناختی آن‌ها را بهبود بخشد.
ورزش می‌تواند باعث بهبود قدرت، تناسب اندام، خلق و خو و سلامت عمومی شود. اما با وجود آسیب مغزی، ورزش همیشه ساده نیست. مغز حرکت ارادی، تعادل و راه رفتن و همه عناصر اساسی فعالیت بدنی را کنترل می کند. هنگامی که لوب پس سری مغز تحت تأثیر قرار می‌گیرد، می‌تواند باعث از بین رفتن بینایی شود و تحرک را دشوارتر می کند. علاوه بر این، عوارض ناشی از آسیب مغزی می‌توانند باعث خستگی، سرگیجه، ضعف و عدم تعادل شوند و وضعیت را بدتر کنند.
استفاده طولانی مدت از استروئیدها، برای خنثی کردن عوارض جانبی شیمی درمانی، باعث تحلیل رفتن عضلات نیز می‌شود. بنابراین ورزش مناسب برای آسیب مغزی ممکن است برای افراد مبتلا به تومور مغزی دشوار باشد. اما برای سلامت بدن آن‌ها اهمیت بسیاری دارد و باید انجام شود. این افراد بهتر است از ورزش‌های ساده‌ای چون پیاده روی یا راه رفتن در استخر استفاده کنند.
چه ورزش‌هایی برای بیمارانی که عمل مغز داشته‌اند، مناسب است؟
ورزش در بهبود آسیب مغزی بدلیل غده مغزی، موثر است. بیمارانی که تحت عمل جراحی مغز قرار گرفته‌اند پس از ترخیص از بیمارستان می‌توانند با تمرینات ساده توانبخشی وضعیت تحلیل رفته ناشی از تومور و ضایعات مغزی خود را، بهبود بخشند. بهتر است تمرینات تحت نظارت پزشک متخصص مغز و اعصاب یا فیزیوتراپ انجام شوند. اما در ادامه به چند تمرین مناسب برای این دسته از بیماران اشاره کرده‌ایم. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله سایت flintrehab را مطالعه کنید.
تمرین‌های مناسب برای پا
انجام ورزش مناسب برای آسیب مغزی در ناحیه پا بدلیل تضعیف شدید این عضو در اثر تحرک کمتر در دوران آسیب مغز توسط تومور، می‌تواند از تضعیف بیش از اندازه این عضلات پا پیشگیری کند.
چرخش داخلی و خارجی لگن
در این ورزش مناسب برای آسیب مغزی، به یک حوله نیاز دارید. در حالت نشسته شروع کنید و یک حوله زیر پای خود قرار دهید تا حرکت راحت‌تر شود. سپس، با استفاده از دستان خود پای خود را حرکت داده و آن را به سمت وسط بکشید. در مرحله بعد، پاها را به سمت بیرون فشار دهید. در صورت لزوم از دستان خود برای کمک استفاده کنید. این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید، سپس با پای دیگر این حرکت را تکرار نمایید. ۳ ست ۱۰ تایی انجام دهید.
کشش پا
برای انجام این تمرینات، به پشت روی زمین یا تخت دراز بکشید. انگشتان پا را به سمت بالا و به سمت سقف نگه دارید، یک پا را تا جایی که می‌توانید بالا ببرید. پاها را جایگزین کنید تا ورزش سریع‌تر انجام شود. اگر این کار خیلی آسان است، می‌توانید یک باند مقاومت به دور مچ پا بپیچید تا این حرکت براش شما چالش برانگیزتر شود. یک بار دیگر سعی کنید. سه ست ده تایی روی هر پا انجام دهید.
ورزش مفصل ران
هنگام انجام این ورزش مناسب برای آسیب مغز روی صندلی بنشینید و یک پا را کمی بالاتر از زمین بگیرید. سپس، همانند زمانی که توپی را شوت می‌کنید، پای خود را به سمت بیرون پرتاب کنید. این حرکت را تکرار کنید. اگر نمی‌توانید پای خود را خیلی دور کنید، نگران نباشید. در حد توان، می‌توانید تمرین کنید. سپس، پای خود را به سمت داخل و به حالت لگد زدن پرتاب کنید. ۳ ست ۱۰ تایی در هر دو طرف برای این تمرین نیز انجام دهید.
تمرین‌های تعادلی هنگام ورزش مناسب برای آسیب مغزی
تمرین مناسب برای آسیب مغزی که به صورت تعادلی انجام می‌شوند، می‌توانند به مغز در کنترل بهتر اعضا کمک کنند. تمرینات متعادل کننده و تقویت کننده ورزش برای بعد از جراحی مغز بسیار مناسب هستند. آن‌ها می‌توانند به ایجاد تعادل، هماهنگی و افزایش قدرت راه رفتن بیمار کمک کنند.
خم شدن تنه جانبی (کرانچ های مایل)
این ورزش مناسب برای آسیب مغز را، همانطور که روی صندلی نشسته‌اید شروع کنید. اما اگر می‌توانید، آن را ایستاده انجام دهید. شانه راست خود را به سمت پایین ران راست ببرید. سپس شانه چپ را به سمت پایین ران خود ببرید و خود را دوباره به سمت بالا برگردید. این حرکت را هر بار ۱۵ مرتبه تکرار کنید.
انتقال وزن
تغییر وزن تمرینی عالی برای مراحل اولیه توانبخشی مغز است. ابتدا بایستید و پاها را به اندازه عرض شانه از هم دور کنید و وزن شما به طور مساوی بر روی هر دو پا تقسیم شود. سپس، وزن خود را به پای راست منتقل کنید و پای چپ خود را کمی از زمین بلند کنید. تا زمانی که می توانید فرم خوب خود را حفظ کنید. سعی کند تا ۳۰ ثانیه در همین حالت بمانید. سپس به موقعیت اولیه خود بازگشته و همین کار را در سمت دیگر تکرار کنید. هر مرتبه این حرکت ورزشی را ۵ بار تکرار کنید. با بهبود تعادل، می‌توانید تعداد هر ست یا زمان آن را بیشتر نمایید.
هنگام انجام ورزش مناسب برای آسیب مغزی چه نکاتی را باید رعایت کرد؟
برنامه‌هایی که برای این دسته از بیماران در نظر گرفته می شود، در دوران نقاهت، شامل حرکات سبک است. در صورت امکان بهتر است بیماران مکان‌های خلوت‌تر را برای ورزش بعد از عمل جراحی انتخاب کنند و حتی‌المقدور از مکان‌های شلوغ بپرهیزند. بهتر است تمرین‌ها را با یک شخص همراه انجام دهند. با این کار انگیزه بیشتر خواهد شد.
مدت زمان تمرین
فعالیت های ورزشی سبک‌تر مانند پیاده روی، دوچرخه سواری یا تمرینات آبی، انتخاب مناسبی برای دوران نقاهت بعد از جراحی مغز هستند. این چند مثال از ورزش مناسب برای آسیب مغز، می‌تواند به طور مداوم انجام شود. این حرکات باید به آرامی شروع شوند و به تدریج به شدت و مدت آن‌ها اضافه شود. اگر سطح آمادگی جسمانی فرد پایین باشد، باید با جلسات کوتاه‌تر (پنج تا ۱۰ دقیقه) شروع کند. به تدریج باید زمان ورزش خود را بیشتر کند تا زمانی که سه تا پنج روز در هفته به مدت ۲۰ الی ۶۰ دقیقه تمرینات را انجام دهد. تمرینات مقاومتی و حرکات کششی نیز ورزش مناسبی برای بعد از جراحی مغزی، هستند. این حرکات را حداقل، دو روز در هفته باید انجام داد. می‌توانید به جای اینکه یکباره ۶۰ دقیقه تمرین کنید، ۴ تمرین ۱۵ دقیقه‌ای در زمان‌های مختلف روز داشته باشید.
نکات مراقبتی هنگام انجام ورزش مناسب برای آسیب مغزی
- در طول دوران نقاهت در ورزش کردن از تمریناتی که به مفاصل شما بیش از حد فشار می‌آورد یا خطر سقوط دارد خودداری کنید.
- قبل از شروع هر تمرین را در یک وضعیت ثابت شروع کرده و پاسخ شرایط فیزیکی خود را کنترل کنید. کاهش کنترل روی حرکات اندام‌ها ممکن است توانایی شما را در انجام برخی تمرینات محدود کند.
- همیشه هنگام دوچرخه سواری یا انجام هر ورزش مناسب برای آسیب مغزی که ممکن است خطر سقوط در پی داشته باشد، از محافظ استفاده کنید.
- از درخواست کمک نباید دریغ کرد.
- بیماران باید توضیحات بیشتر در مورد چگونگی انجام صحیح تمرینات را از پزشک یا مربی خود بپرسند.
- ورزش مناسب برای آسیب مغز را میتوان هنگام نشستن انجام داد. تمرین‌های ایستاده را میتوان در حالتی که کمی از میز کار آشپزخانه یا مبلمان سنگین فاصله دارید انجام دهید. هنگام تمرین به آرامی آن‌ها را رها کنید. اما در صورتی که تعادل خود را از دست دادید، دوباره آن‌ها را بگیرید.
برای اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله healingmoves را مطالعه کنید.
جمع بندی
ورزش مناسب برای آسیب مغزی می‌تواند روند بهبودی بعد از درمان ضایعه مغزی را تسریع کند. انجام صحیح حرکات ورزشی مناسب دوران نقاهت جراحی را کاهش می‌دهد و همچنین به بهبود روحیه‌ی بیمار کمک می‌کند.
دکتر محمد صمدیان به عنوان بهترین متخصص جراحی مغز، اعصاب و ستون فقرات در تهران، شناخته شده هستند. ایشان تجربه بسیاری در زمینه درمان بیماران مبتلا به انواع آسیب‌های مغزی داشته‌اند. بنابراین می‌توانند بهترین فرد برای درمان بیماری و همراهی بیمار در دوران نقاهت باشند. در صورت نیاز به مشاوره و رزرو وقت ملاقات با دکتر محمد صمدیان می‌توانید از طریق راه‌های ارتباطی موجود در سایت اقدام نمایید.
